Влітку цього року на посаду омбудсмена по справам українців була призначена Анна Шарич. Що вже зроблено, а що тільки планується дізнавався портал inPoland.net.pl
Скажіть, будь ласка, що ви плануєте зробити, і що вже було зроблено під час вашої каденції українського представника у Вроцлаві?
Для початку зазначу – завдання моєї посади полягає не в тому, що необхідно щось робити чи вигадувати.
Мені потрібно збирати пропозиції, які періодично з’являються від неурядових організацій або вирішувати нагальні проблеми, які надходять в офіс мера міста чи безпосередньо мені. Звичайно, дуже важливим аспектом є здатність українських громадян, котрі перебувають у Вроцлаві, до самоорганізації. На початку, я відкидала таку можливість. Не було відомо, якого саме стимулу потребуватиме українська громада, щоб об’єднатися у свідому спільноту. Можу впевнено сказати, що помилялася. Українська спільнота кожного разу показує, на скільки вона згуртована, ініціативна і пробивна. Зараз важливо ось що – вміти разом вибирати пріоритети. Не можна зробити все і одразу. Я розумію, що якщо організовується будь-яка акція, це означає, що її в даний час потребує українська громада. Я маю на увазі освітні заходи для дітей, культурно-просвітницькі дійства та появу багатьох інших подій. У останньому місяці подій було так багато, що мені довелося вибирати, який з них відвідати. Ми бачимо тут міцний елемент організації як польських культурних установ, так і українських, які вміють ладнати між собою та створювати фантастичні речі. Однак, якщо дивитися з перспективи майбутнього, було б добре, щоб разом організовувати фестивалі та культурні заходи, сформувати календар подій, не потрібно робити все одразу і в одному часі. Правильно буде запланувати події на цілий рік, розписати їх. Наступним завданням є створення початкових класів в школах. Ми переглянули закон, і діти, які відвідують школу без мовних навичок, матимуть можливість брати участь у компенсаційній програмі терміном один рік. Ми прагнемо допомогти дитині на початку навчання, так як завдяки цій підтримці є велика ймовірність того, що на подальших етапах навчання дитина вже самостійно порадить собі зі всім. Найчастіше нам повідомляють про проблему, що стосується легалізації перебування на території Польщі. На жаль, ми безсилі в цьому питанні, мало чим можемо допомогти. Все вирішує воєвода Вроцлава. Такий стан речей, що існують черги та інші труднощі з виробленням документів в українців – для мене, це сумно. Ми отримали відповідь від польської влади, що будуть робитися кроки на зустріч українцям, законопроекти вже були прийняті, але поки ми не бачимо, де якісні зміни і коли саме вони будуть введені. Важко сказати, коли саме ситуація покращиться. Черги як і раніше зберігаються, однак, ми сподіваємося, що в найближчому часі будуть здійснені кроки на зустріч зі сторони воєводи Нижньої Сілезії, щоб виділити більше ресурсів для організації кращого обслуговування українських громадян.
У нас є українська газета. Я думаю, це чудове досягнення, що стане корисним інструментом в комунікації української громади. Зовсім скоро ми запровадимо Вроцлавську Стратегію Міжкультурного Діалогу для громадських консультацій. Ми вже провели кілька консультацій з неурядовими організаціями та людьми, зацікавленими в цій темі. Сподіваємось, що до кінця листопада план стратегії буде затверджений. Протягом місяця кожен бажаючий зможе переглянути сайт і надіслати нам свій відгук.
Яким буде вплив стратегії та що відбудеться після її схвалення?
Стратегія буде схвалена Воєводою Вроцлава як виконавчим органом і буде відноситися до мерії та її організаційних підрозділів. Стратегія – це документ для міської ради, а не для всіх державних установ. Наша мета полягає в тому, що якщо щось виходить за межі нашої компетенції, ми будемо намагатись співпрацювати з іншими суб’єктами влади. Наприклад, це поліція, провінційне відомство, державна адміністрація. Ми не відмовляємося від проблем, ми помічаємо їх, але не завжди вони в нашій компетенції. У деяких питаннях, безумовно, можемо і будемо допомагати, а в інших це може виявитися трохи складнішим завданням. Плануємо, що стратегія за 5 років створить міцну платформу для співпраці з багатьма організаціями і установами Вроцлава.
Коли стратегія набере чинності?
Заплановані консультації з громадськістю на кінець листопада, зустрічі триватимуть кілька тижнів, буде можливість для тих, хто не мав часу ознайомитися з проектом, вивчити його та внести свої пропозиції. Стратегію затвердять остаточно в середині січня, в залежності від кількості запропонованих поправок, які з’являтимуться в процесі консультацій.
Нещодавно WCRS проводив дослідження проблем, з якими стикаються іммігранти у Вроцлаві. Ви щось знаєте про це, чи вже є якісь результати?
Результати будуть показані в стратегії. Ми з нетерпінням чекаємо на результат дослідження, для нас його проводив Вроцлавський університет. Стратегія складається з описового розділу та цілей, які є результатом консультацій та роботи міста з іноземцями. Інформація про потреби та проблеми, які ми взяли з різних джерел та зустрічей буде обговорюватися на прийнятті стратегії. Ми співпрацюємо з людьми, однак для того, щоб перевірити правильність нашого напрямку дій, нам необхідне наукове обґрунтування проблеми.
Latem tego roku na stanowisko rzecznika praw obywatelskich do spraw ukraińców została przypisana Anna Szarycz. Co już zostało zrobione, a co dopiero planuje rozpoznawał portal inPoland.net.pl
Chciałbym zapytać, co planujecie zrobić i co zostało już zrobione podczas pełnienia przez Panią funkcji pełnomocnika ds. ukraińskich we Wrocławiu?
Na początek sprostuję – założeniem tego stanowiska nie jest aby robić, wymyślać, tylko zbierać propozycje, które się pojawiają choćby od organizacji pozarządowych, czy też problemy, które są zgłaszane do biura prezydenta, czy bezpośrednio do mnie.
Na pewno bardzo ważnym elementem, o którym już wiemy, co jest pewnym sukcesem to zdolność obywateli Ukrainy, którzy przebywają do Wrocławia, do samoorganizacji. Na początku ten element nie był dla mnie pewny. Nie wiadomo było na ile społeczność będzie musiała być stymulowana do tego, aby przedsięwziąć jakieś działania. Mogę powiedzieć, że mam poczucie, iż jest właściwie na odwrót. Ta społeczność pokazuje jak wiele rzeczy umie, może i chce zainicjować i teraz ważnym jest, aby wspólnie wybrać priorytety.
Nie da się wszystkiego zrobić na raz. Ja wiem, że jeżeli jakieś działania powstają to znaczy, że sama społeczność ukraińska ich potrzebuje. Tutaj mówię o edukacji dzieci, edukacji kulturalnej, pojawianiu się wielu imprez. W ostatnim miesiącu tych wydarzeń było tak dużo, że musiałam wybierać, które odwiedzić.
Widzimy tu element organizacji zarówno polskich instytucji kultury, jak i ukraińskich, które świetnie potrafią się dogadać i stworzyć fantastyczne rzeczy. Jednakże gdybym miała myśleć o przyszłości, fajnie byłoby i to już pojawia w się w naszych rozmowach, aby tworzyć festiwale czy wydarzenia kulturalne wspólnie i aby powstał kalendarz tych wydarzeń, tak aby nie robić wszystkiego na raz i w jednym czasie, ale rozłożyć wydarzenia na cały rok. To taka refleksja będąca jednocześnie wyciągnięciem wniosków z dotychczasowych doświadczeń.
Następna rzecz to powstanie klas zerowych w szkołach. Mamy zmienioną ustawę i dzieci, które idą do szkoły bez umiejętności językowych, będą miały przez rok szansę uczestniczyć w programie wyrównawczym. Bardzo nam zależało, aby pomóc dziecku w tej pierwszej fazie, bo dzięki takiemu wsparciu jest duża szansa na to, że będzie sobie świetnie radzić w następnych etapach edukacji.
Najczęściej zgłaszany problem – legalizacja pobytu. Niestety tutaj średnio udaje nam się coś pomóc. Wszyscy interweniują do wojewody – Prezydent Wrocławia, ja, pracodawcy, środowisko ukraińskie – dla mnie to jest rzecz przykra. Dostajemy odpowiedź, że już są kroki przedsięwzięte i powstaje więcej stanowisk do obsługi, natomiast dopóki nie będziemy widzieć tam zmian trudno powiedzieć, ze coś się poprawia. Kolejki są nadal, trudności są nadal i mamy nadzieję, że w końcu interwencje przyczynią się do tego, że Rząd przeznaczy więcej środków na to, aby Wojewoda Dolnośląski mógł zorganizować lepszą obsługę.
Mamy gazetę ukraińską. Myślę, że to jest fajne osiągniecie i będzie przydatnym narzędziem komunikacyjnym, ale to się okaże.
Już niedługo będziemy do konsultacji społecznych oddawać Wrocławską Strategię Dialogu Międzykulturowego. Takich konsultacji z organizacjami pozarządowymi, czy osobami, które się interesują tematem mieliśmy już kilka. Mamy nadzieję, że do końca listopada strategia będzie udostępniona wszystkim. Przez miesiąc każdy będzie mógł zajrzeć na stronę i przesłać nam swoją opinię.
Na co wpłynie strategia i co będzie dalej po jej zatwierdzeniu?
Strategia zostanie zatwierdzona zarządzeniem Prezydenta Wrocławia jako organu wykonawczego
i dotyczyć będzie komórek Urzędu Miasta oraz jego jednostek organizacyjnych. W strategii są również zapisane te podmioty, które zgodziły się współpracować z Miastem w ramach realizowania zadań płynących ze strategii. Strategia jest dokumentem dotyczącym Samorządu Miasta, a nie wszystkich instytucji publicznych.
Nasze zdanie jest takie, że jeżeli coś leży poza naszymi kompetencjami, to staramy się nawiązywać współpracę z innymi podmiotami. Przykładem jest policja, Urząd Wojewódzki, administracja rządowa. Nie odżegnujemy się od problemów, zauważamy je, ale nie zawsze leżą one w naszej kompetencji. W niektórych dziedzinach na pewno uda nam się sporo zrobić, a w innych może być trochę trudniej.
Zależy nam, aby w tej 5-letniej strategii zaplanować stworzenie platformy współpracy z wieloma podmiotami i instytucjami, tak aby informacje pomiędzy nami przepływały lepiej, abyśmy wiedzieli, co robimy, z czego możemy skorzystać wzajemnie, do czego się przyłączyć, jak wykorzystać zasoby i skąd zdobyć środki na realizację działań.
Kiedy strategia wejdzie w życie?
Strategia zostanie poddana konsultacjom społecznym pod koniec listopada, które potrwają kilka tygodni i będą szansą dla tych, którzy być może nie mieli możliwości zapoznać się z tym projektem, aby się wypowiedzieli. Strategia powinna zostać ogłoszona do połowy stycznia, w zależności od ilości uwag, które pojawią się w ramach konsultacji, chyba, że będzie ich sporo, i trzeba będzie je długo rozważać, ale nie przypuszczam aby tak było.
Jakiś czas temu WCRS prowadziło ankietę na temat problemów z jakimi borykają się obcokrajowcy we Wrocławiu. Czy wiadomo już coś na ten temat, lub czy są już jakieś wyniki?
Wyniki będą podsumowane w diagnozie do strategii. Czekamy na opracowanie, ponieważ robi to dla nas Uniwersytet Wrocławski.
Strategia składa się z części opisowej i z celów, które są wynikiem konsultacji i pracy Miasta z obcokrajowcami. Naszą wiedzę o potrzebach i problemach zaczerpnęliśmy z różnych źródeł i spotkań, pracujemy blisko z ludźmi. Jednakże po to, aby dać możliwość w przyszłych latach sprawdzenia słuszności naszego postępowania, czy kierunku działania musimy mieć to opracowane w sposób naukowy.